DOOR

Collectief dienstgebouw voor de ‘Doortrekkerssite’

PROGRAMMA  collectief dienstgebouw (educatie en polyvalente ruimte)
LOCATIE  Gent
BOUWHEER  Stad Gent
OPPERVLAKTE   100 m²
STATUS  2022, in aanbesteding

ONTWERP TEAM   MARCEL architecten

INGENIEUR STRUCTUUR  & TECHNIEKEN 
H110 architecten en ingenieurs
Binnen een idyllisch eiland omgeven door groen staat een nieuw uitnodigend dienstgebouw in het hart van de site als identiteitsdrager voor deze plaats.

Een educatief aanbod waar woonwagenbewoners en hun kinderen terecht kunnen. Een plek waar lessen kunnen doorgaan en tegelijkertijd een ruimte die flexibel ingezet kan worden voor allerlei activiteiten. 

We zijn als ontwerpteam enthousiast om rond dit uniek complex project op deze bijzondere locatie samen op zoek te gaan naar zinvolle architectuur die een extra betekenislaag kan toevoegen aan de woon- en leefomgeving van de bewoners. De grote opportuniteit zit in de ontwikkeling van een omgevingsversterkende architectuur die poëzie kan brengen. We willen op zoek gaan naar een laagdrempeligere architectuur die de toegang tot de sociale diensten en de mogelijkheid van kinderen om naar school te gaan kan versterken. Een architectuur die de relatie aangaat met de bewoners en de omgeving en verbindende activiteiten toelaat. 

De in de opdracht opgegeven inplanting of bouwzone hindert volgens ons de ambitie om een uitnodigend, laagdrempelige architectuur te bekomen. Het volume wordt een achterkant, zit wat verwrongen en ‘inactief’ in haar vermogen contact te maken en mee te verankeren zowel op de site als in het geheugen van de bewoners. 

We kiezen voor een centrale ligging van het paviljoen, niet verborgen op de rand, in de hoek verdrongen, maar in het hart van de site. Dichtbij, zichtbaar, verbindend en uitnodigend. Door het gebouw los te koppelen van het onthaal-paviljoen wordt elk gebouw een bestemming op zich zoals een klein dorp met plein, stadhuis en school. 

We zien een gebouw met een groot dak dat zicht uitstrekt tot luifel. We verwijzen hierbij naar het principe van een woonwagen. Een beschermd warm volume waartegen een luifel geplaatst wordt als uitbreiding van de leefruimte en schuilplaats tegen regen en zon. Het geeft het gebouw een flexibele invulling. De educatieve functie kan uitgebreid worden naar buiten, men kan hier elkaar ontmoeten, er kan onder gegeten worden, de hele gemeenschap kan er samenkomen, eventueel gevoed door een schouw met bbq, vuur als verbindend element. De luifel articuleert duidelijk als verlengde van de binnenruimte. Zo vervagen we de grens en verlagen we de drempel voor toegang naar educatie of wekken we minstens nieuwsgierigheid op. Het gebouw als uitnodigend gebaar. Vanuit de binnenruimte brengt de luifel dan weer geborgenheid. Het vormt een natuurlijke buffer en biedt ook de nodige privacy. 

De drempel om het gebouw te betreden moet zo laag mogelijk zijn. Geen groot streng gebaar die een duidelijke grens creëert maar een gelaagdheid van ruimtes waardoor het onderscheid tussen binnen en buiten vervaagt. Het nederige, maar charismatische gebouw trekt mensen onopvallend aan, maakt hen nieuwsgierig om ook binnen een blik te komen werpen. We zoeken daarbij naar kleine ingrepen en denken bijvoorbeeld aan zitbanken die deze rol zouden kunnen opnemen. Ze staan niet los in de open ruimte maar hangen op aan de gevels. We tillen het gebouw lichtjes op en plaatsen het op pootjes, verwijzend naar de woonwagen. De fysieke ruimte van het dienstencentrum vormt zo letterlijk een podium voor ontmoeting en uitwisseling.

Modulering en een vaste unit kan economisch en ecologisch een meerwaarde betekenen. Door constructief repetitief te bouwen kan ingezet worden op een eenvoudig constructie-element dat op verschillende manieren ingezet kan worden. We denken hierbij aan prefab-CLT elementen die ingezet kunnen worden als gevel, als wand en als dak. We kiezen bewust voor hout als bouwmateriaal omwille van de zeer grote impact die bouwmaterialen hebben op het leefmilieu; materiaalproductie en afvalverwerking. De panelen zijn bovendien demonteerbaar en herbruikbaar. Door de structuur zichtbaar te laten en als afgewerkt materiaal te beschouwen krijgt het gebouw binnenin een warm karakter. 
We kiezen bovendien voor een lichte structuur waardoor we op schroefpalen kunnen steunen, geen fundering in de grond.  Het gebouw wordt lichtjes opgetild en op pootjes gezet om de ondergrond zo weinig mogelijk te belasten. 

NL   EN